Halos araw-araw kong napapanood sa byahe ang patalastas ng isang contraceptive brand kung saan ipinapakita ang isang inang may karay-karay na limang bata. Ang eksena ay kuha sa Quiapo pababa ng underpass. Kung susuriin ang imaheng ipinapakita sa pamamagitan ng ina, ang layunin nito ay iparating ang mensahe na habang dumarami ang anak, humihirap ang buhay, nauubos ang makabuluhang oras, at ang babae ay nawawalan ng dignidad.
Sa eksena ay makikitang humiwalay sa paglalakad ang panganay na lalaki dahil natawag ang kanyang pansin ng isang matandang babaeng bumabasa ng baraha. Natuliro ang nanay nang mamalayang nawawala ang bata kaya dali-dali silang bumalik sa dinaanan at nakita nga doon ang panganay na anak. Sa kilos at pagsasalita ng babae, kitang-kita na siya ay aburidong-aburido dahil sa hirap na dinaranas niya dala ng kawalan ng hanapbuhay at pagkakaroon ng limang anak. Marahil din ay araw-araw niyang iniisip ang kalagayan ng kanyang mga anak na kasama niyang palaboy-laboy sa paghahanap ng pagkakakitaan. Dahil nasa harapan na rin naman sila ng isang “nagbabasa ng kapalaran”, at dahil buong pandarayang ibinenta ng matanda sa babae ang kanyang serbisyong panghuhula sa pagsasabing “mukhang maswerte kayo”, nakinig na rin ang babae. Parang isang mabuting balitang sinabi ng nagbabasa, “Ang swerte nyo talaga misis, kambal ang magiging anak ninyo!” Nang marining ng babae ang mga salitang iyon, ang hindi niya maipintang mukha ay lalong nagpakita ng gumuho niyang kalooban at pagkatao. Makikita sa kanyang itsura ang larawan ng isang “inapi ng tadhana”.
Sa teknikal na pagsusuri, malaki ang butas ng patalastas na ito dahil sa mga hindi makatotohanang konsepto tulad ng pagbibigay ng serbisyo (panghuhula) nang walang pahintulot at sa gayon ay wala din bayad, at ang napakasayang pagbabalita sa ina na kambal ang kanyang magiging anak gayung kitang-kita na halos mababaliw na ang babae dahil hindi niya na halos madala ang pagkakaroon ng limang anak.
Pero higit sa teknikal na aspeto, ang mas malaking pagkakamali ng mga nakaisip gumawa ng ganitong patalastas o presentasyon ay ang pilosopiya at katotohanan mismo ng mga ipinararating na mensahe. Unang-una na ang pangungusap na “Kambal ho ang magiging anak ninyo.” Sa unang tingin, parang walang mali pero kung sapat ang laki ng ating mata, madali itong mapupuna. Ang salitang “magiging” ay tumutukoy sa panahong hinaharap at nangangahulugang hindi pa totoo sa kasalukuyan. Ano nga ba ang nasa sinapupunan ng babae, ang magiging anak niya o ang anak niya? Kung hindi pa niya ito anak sa kasalukuyan, kanino? May mga nagsasabi, “Dugo pa lang yun!” Kailan pa sila naging siyentipiko o doktor? Ganun pa man, sa makabagong mundo, kapirasong bahagi lang ng utak ang kailangan natin para matanto na ang dugo ay dugo at hindi magiging tao kahit na anong gawin. Ang unyon ng binhi ng lalaki at ng babae ang simula ng buhay ng isang bagong persona, na sa bawat sandali ay lumalapit sa “full development”. Sa DNA nakasulat ang lahat ng katangian o larawan ng isang katawan, at sa loob ng humigit kumulang siyam na buwan ay magaganap ang kabuuang plano – ang “inside-the-womb plan”. Patuloy pa rin ang kumplikadong pagsasakatuparan ng plano ng katawan paglabas sa sinapupunan.
Sa Biblia, sinabi ni Elisabet kay Maria, “Pinagpala ka sa mga babae, at pinagpala rin ang dinadala mo sa iyong sinapupunan.” Noong panahong iyon ay ipinaglilihi pa lang ni Maria si Jesus pero ipinahayag ni Elisabet ang isang katotohanan – si Jesus ay nasa sinapupunan ni Maria; hindi isang organismo lang na wala pang kaluluwa, kundi ang buong pagkatao ng Cristo. Hindi kaya nagkamali lang si Elisabet dahil sa kawalan niya ng kaalaman sa mediko? Ang Diyos ay hindi Diyos ng kamalian; at dahil siya ang may-akda ng Kasulatan, wala itong pagkakamali. Bukod dito, sinasabi ni San Lucas na bago pa lumabas ang mga pananalitang ito, “napuspos ng Espiritu Santo si Elisabet.” Hindi pa ba sapat na patunay iyon na mula sa Diyos ang sinabi niya? Sinabi rin ni Elisabet na si Maria ay ina ng kanyang Panginoon, hindi “magiging ina”.
May magsasabi, “E hindi naman aborsyon ang isinusulong nung patalastas kundi kontrasepsyon.” Tama, kontrasepsyon ang nasa harap, aborsyon ang nasa likod. Hindi pa kayang tanggapin ng general population ang ideya ng aborsyon kaya kailangang magsimula ang panlilinlang sa pamamagitan ng “mukha namang walang mali” na kontrasepsyon. Ang pagsisingit ng mga simpleng salita na tulad ng “magiging anak” ay patagong nagpapakilala sa ideya na ang nasa sinapupunan ay hindi pa talaga persona tulad ng inaakala ng marami. Dahil sa maling konseptong ito, tuwing mabibigo ang layunin ng kontrasepsyon, aborsyon ang susunod na “sulusyon”. Sa pagsusuri, lumalabas na walang contraceptive device o pill ang 100% na epektibo sa pagpipigil ng pagdadalantao; at dahil sa kawalan ng absolute effectivity, para sa mga nagsusulong na mapaliit ang populasyon, kailangan ng alternatibong paraan – aborsyon. At dahil din dito kaya habang ipinapakilala nila ang “pakinabang” ng kontrasepsyon, patago na rin nilang ipinapakilala ang “pakinabang” ng aborsyon. Sasabihin naman ng iba, “E alam naman namin na masama ang aborsyon kaya hindi namin yun gagawin; kaya nga iniiwasan ang mabuntis.” Oo, alam mong masama ang aborsyon kaya hindi mo ginagawa, pero di ba alam mo rin na masama ang magsinungaling o mandaya o mag-isip ng hindi mabuti sa kapwa; buong katapatan mo bang masasabi na hindi mo ginagawa ang mga ito? Para sa tao, masama talaga ang masama, pero kung mas malaki ang “pakinabang” sa paminsan-minsang paggawa ng mali,[1] yun muna ang gagawin. Sabi nga, “Sulit naman ang kasalanan e!” Kaya nga parang pangkaraniwan na lang sa atin ang sumabay sa kantang nagsasabing, “…kahit na nagsasalo tayo sa isang kasalanan,” at madali nating naiisingit sa mga biruan ang isang linya sa pelikula na nagsasabi, “Pwede ka bang magkasala kasama ko?” Sa isang lumang awit din ay maririnig natin, “Sinasamba kita…kung kasalanan man sa Diyos ang sambahin kita…” Madali tayong makonsensya kapag walang masyadong “pakinabang” sa pagkakasala, pero pag “wala nang choice”, ginagawa din nating option ang kasalanan.
“E kung halimbawang hindi ko naman talaga gagawin ang mag-abort, ano namang masama sa kontrasepsyon?” Kilalanin natin ang kalikasan ng kontrasepsyon at ang mekaniko nito: Ang salitang “contraception” ay dalawang pinagsamang salita na contra (against) at conception (fertilization of an ovum by a spermatozoon; the beginning of new life). Ang pinakasimple, literal, at pinakamakatotohanang pakahalugan ng contraception ay “against conception”, that is “against the transmission of life” or in short, “against life”. Kaya nga ang kabaligtaran nito ay pro-life.
Ang layunin ng mga contraceptive ay iwasan ang pagdadalantao kaya ang mekaniko nito ay pigilan ang pagtatagpo ng ovum (binhi ng babae) at ng spermatozoon (binhi ng lalaki) sa kahit anong paraan. Marami sa mga pamamaraang ito ay direktang pumapatay sa sperm cell sa pamamagitan ng artipisyal na kemikal (spermicide). Ang condom naman, katulad ng withdrawal, ay ang pagtatapon ng binhi ng lalaki sa labas ng sinapupunan; samantalang ang IUD at iba pang birth control pill ay mga early stage abortifacient dahil hindi sperm o ovum lang ang pinapatay nito kundi ang resulta ng magkasamang cells, na ayon sa mediko ay isa nang bagong indibidwal na may DNA o kabuuang plano, at ayon sa Kasulatan ay isa nang bagong persona na may katawan at kaluluwa. Sa makatwid, ang panlilinlang ng mga taong salungat sa kalooban ng Diyos ay garapal sa ganitong paraan dahil tinatawag nilang contraceptive ang sa totoo ay abortifacient, sa gayon ay walang kamalay-malay na gumagawa ang mga biktima nang hindi nila naiintindihan sa pag-aakalang ang ilinagay o ibinigay sa kanila ay isa lamang “inosenteng” contraceptive.
“Kung hindi naman abortifacient tulad ng condom, bakit naman yun masama?” Ang sexual faculties o genitalia ay nilikha ng Diyos sa kitang-kitang dahilan at layunin – to generate; to give birth. Dito nagmula ang salitang “genitals”, genetalis sa Latin, genete sa Griyego, at genere sa Frances; lahat ay may iisang kahulugan: “pertaining to generation; birth”.Kung ikaw ay isang sikat na designer at nagdisenyo ka ng pinakamagandang damit sa buong karera mo, pero nakita mong ginawa lang itong basahan ng mga bumili, hindi ba ito maituturing na pag-insulto sa iyong obra maestra? Ang Diyos ang nagtakda ng kalikasan ng mga bagay (nature of things), at ang kalikasang ito ay may mga batas (natural law) na dapat sundin ng lahat. “Nature is an unforgiving mistress,” sabi nga. Kung marunong magpatawad ang Diyos, hindi ang kalikasan. Sindihan mo ang bahay mo, sisilab yan; tumalon ka mula sa itaas, mahuhulog ka; magbuhos ka sa katawan ng mainit na tubig, mapapaso ka. Walang gray shades ang kalikasan, kung ano ang ginawa mo, iisa lang lagi ang resulta. Kapag linabag natin ang batas na kinapapalooban ng sekswalidad at pagtatalik, nakikita man o hindi ang resulta, ipinapataw natin sa sariling ulo ang parusa ng kalikasan. Dito man sa mundo o sa ibang estado ng buhay, daranasin natin ang bunga ng ating mga paglabag. Sa Kasulatan ay nagbigay ng halimbawa ang Diyos sa pamamagitan ni Onan na anak ni Juda: “…itinatapon niya [Onan] sa labas ang kanyang binhi…Ito’y kasuklam-suklam kay Yahweh kaya pinatay rin siya.” Dahil sa pangyayaring iyon kaya mayroong salitang “onanism” na tumutukoy sa withdrawal o sa masturbation.
“Hindi naman lahat ng contraceptives ay nagtatapon o pumapatay tulad halimbawa ng hormone pills, pati ba yun masama din?” Katulad ng nasabi na, ang kalikasan ay may sariling batas na dapat sundin ng lahat. Ang purpose ng sexual union ng lahat ng species ay mag-propagate, kaya nga kung kailan fertile ang babae, saka nagiging mataas ang sex drive niya o ang pagnanais na makipagtalik, dahil ang katawan ay consistent sa kanyang purpose. Ang pakikialam sa natural na takbo ng katawan, hindi para tumulong sa pagbibigay ng buhay kundi para pigilan ang paglaganap nito, ay direktang pagsalungat sa natural at espiritwal na layunin ng Diyos sa tao. Bukod dito, ang paggawa ng lahat ng paraan para maging posible lang ang pakikipagtalik nang walang pag-ako sa tungkulin ng pagiging kamanlilikha at magulang, ay naglalagay sa tao, lalo na sa babae, sa kalagayan ng isang “bagay” – pampalipas ng pagnanasa. Kung ganito na lang ang tingin ng lalaki sa katawan ng kanyang asawa, at ganito na lang din ang tingin ng babae sa katawan ng kanyang asawa, hindi na sila nagiging totoo sa kanilang sinumpaan na ibibigay ang sarili nang buong-buo bilang asawa at hindi bilang “kagamitan”. Ang babae ay “katalik” kung buong-buo ibinibigay ng lalaki ang kanyang sarili, at buong-buo tinatanggap ng babae ang kanyang asawa; pero ang babae ay “ginagamit” kung ang isa o pareho ay pumipigil sa total union ng mag-asawa at ang layunin lang ay mapagbigyan ang nasa ng katawan (fleshly desire). Sa ganitong paglabag sa pangako ng kasal, ang katawan ng isa’t isa ay nagiging “kasangkapan” na lang at wala nang pagkakaiba sa katawan ng mga babae o lalaking binabayaran para magbigay-kasiyahan sa katawan ng iba.
“Posible ba na makapaghintay ang mag-asawa kung talagang inaakala nilang hindi pa nila kayang magdagdag ng anak? Makakapagpigil ba sila?” Sinasabi ni Jesus, “Mayroon namang hindi nag-aasawa alang-alang sa ikauunlad ng paghahari ng Diyos. Ang makatatanggap ng simulaing ito ay tumanggap nito.” Hindi ba ipinahihiwatig ng salitang “makatatanggap” ang katotohanan na kailangan ng pagtitiis o pagpipigil ng sarili sa pagpili ng ganitong estado? Kung ang ibang tao ay nakapagpipigil sa hilig ng katawan sa buong buhay nila, gaano pa kadali ang maghintay ng pansamantala? Kung may magpoprotesta at magsasabing imposibleng mapigilan ng mga hindi nag-aasawa ang kanilang sarili, ito ang sagot ni Jesus: “Ang sinumang tumingin ng may mahalay na pagnanasa sa isang babae, sa isip niya’y nakikiapid na siya sa babaeng iyon.” Talaga bang tungkol lang sa pagtingin ang sinasabi ni Jesus? Hindi ba’t ang talagang tinutukoy niya ay ang mahalay na pag-iisip? Dahil dito, nangangahulugan na ang hindi pagpipigil sa sarili ay kasabay ng mahalay na pag-iisip, at sa gayon ay pangangalunya sa isip. Ibig din bang sabihin ay pinagagawa ng Diyos sa tao ang imposible?
Sinasabi rin ni Pablo, “Kung ipasya ng isang lalaki na hindi siya mag-aasawa, mabuti ito kung matatag ang kanyang kalooban, kung hindi siya napipilitan lamang, at kung kaya niyang magpigil sa sarili.” Samakatwid ay kaya ng tao na magpigil sa sarili. Ang Diyos ang gumawa sa tao, siya ang nakakaalam kung ano ang kaya at hindi kaya ng tao.
“Paano kung sa palagay ng mag-asawa ay hindi na talaga nila mapipigilan ang pagnanais na magtalik?” Hindi kumplikado ang sagot ni Pablo, “Magsiping na uli kayo upang hindi kayo matukso ni Satanas dahil sa hindi na kayo makapagpigil.”
“E kung ayaw nga muna namin magkaanak pero gusto namin magtalik, paano yun?” Ang pag-aasawa ay hindi para sa pagpapalayaw sa katawan kundi para sa pagbuo ng pamilya. Kaya nga sinasabi ni Pablo, “Kung ikaw ay mag-asawa, hindi ka nagkakasala, at kung ang isang dalaga ay mag-asawa, hindi siya nagkakasala. Ngunit magdaranas sila ng mga kahirapan sa buhay na ito…” Ang tinutukoy ba ni Pablo ay ang pag-aasawa para palayawin ang sarili? Alam na alam ng mga kausap ni Pablo na ang tinutukoy niya ay ang responsableng pag-aasawa na may kaakibat na pag-aasikaso sa pamilya, kaya niya nga ginamit ang salitang “kahirapan”. Habambuhay na kaakibat ng pananatiling walang asawa ang pagpipigil sa sarili, at habambuhay namang kaakibat ng pag-aasawa ang pangagalaga sa pamilya, buong-pusong pagtanggap sa mga anak na ibibigay ng Diyos, at pagpipigil sa sarili.
Ang tinutukoy na “panghuhula” sa patalastas na lagi kong napapanood ay ang natural family planning methods na itinuturo ng Simbahan. Ito ay ang pagsunod sa natural na ritmo o cycle ng katawan ng babae, kung saan kailangan ng disiplina sa sarili at pagtutulungan ng mag-asawa. Ang totoong mensahe ng patalastas ng contraceptive brand na ito, at ng iba pang mga brand ay ganito: “Huwag idaan sa hula, patayin agad ang bata.”
Ganito naman ang sinabi ni John Chrysostom noong taong 391: “Marami sa mga may ganitong pananaw ay talagang nagbabayad pa ng pera para lang hindi magka-anak, at sinisira ang kalikasan, hindi lamang pinapatay ang bagong silang, kundi gumagawa pa para sugpuin ang pagsisimula nilang mabuhay…Ang totoo, mas malala pa iyon sa pagpatay (murder), at hindi ko alam kung anong itatawag doon; dahil hindi niya pinapatay ang buo na kundi pinipigilan ang pagkabuo noon. Ano, kinokondena mo ang regalo ng Diyos at linalabanan ang kanyang mga batas?”
[1] May isang kamag-anak ang nagsabi sa akin, “Hindi naman pwedeng yung tama ang laging gawin.” Para sa kanya, at para sa marami pang iba, hindi praktikal ang paggawa lagi ng tama. Halimbawa, kung hindi ka gagamit ng jumper sa kuryente, malulubog ka sa utang at mapuputulan ka pa. Sinabi ko, “Ipagpalagay na hindi tama na laging ang tama ang gawin, ang tanong ay kailan ang tamang oras para gumawa ng mali?” Kailan tamang gawin ang mali, at kailan maling gawin ang tama? Kailan makakabuti ang paggawa ng masama, at kailan makakasama ang paggawa ng mabuti? Sa palagay ko ay walang praktikal na sagot dito.
No comments:
Post a Comment